Masmavi denizlerin tadını çıkartmamızı sağlayan, su üzerinde harikalar yaratan yelkenliler nasıl bir çalışma prensibine sahip hiç düşündünüz mü?

Yelkenliyi Tanıyalım

Yelken geniş bir yüzey oluşturması için yan yana dikilen, tekne direğine takılan bezin ismidir. Yelkenli ise rüzgâr gücünden yararlanarak yol almak üzere inşa edilen bir çeşit teknedir. Bu tekneler, itme ve emme kuvveti denilen iki prensip yardımıyla hareket eder.

Rüzgarın yelkenin kıç tarafına vurmasıyla itme kuvveti devreye girer. Rüzgar estiğindeyse bir enerji oluşur. Oluşan enerjiden itme kuvveti doğar. İtme kuvveti, yelkeni hareket ettiren en temel özelliktir.

Rüzgar, yelkenin her iki yakasından farklı kuvvette gelir ve kat ettiği mesafe birbirinden farklıdır. Bundan dolayı basınç farkı oluşur. Basınç farkı da bir başka kuvveti doğurur. Oluşan kuvvet yelkenlinin rüzgar tarafından emilmesini sağlar. Böylece yelkenliler rüzgara karşı yol alır. Ancak rüzgara karşı tam bir seyir mümkün değildir. Bu nedenle yelkenliler yol alırken 45 derecelik açı yapmak zorundadır.

Çekim Türlerine Göre Yelkenler

Teknelerde yelken uçaklardaki kanatlarla aynı işlevi görür. Uçak kanadı yatay olarak monte edilmişken teknelerde yelkenler dikey olarak monte edilmiştir. Yelkenli gemiler, yelkenin direğe çekilmesine göre kendi içinde ikiye ayrılır. Teknenin başında bulunan paslanmaz tele bağlanan üçgen yelkene flok denir. Telin direk hizasını geçmemesine dikkat edilir. Üçgen olarak bağlamasının sebebi lift kuvvetinin, direğin tekneye en yakın kısmında oluşması gerektiğidir.

Yelken kare veya dikdörtgen olarak bağlanırsa, lift kuvveti direğin en üst kısımlarında, yani tekneden oldukça uzak noktada oluşur. Bu da teknenin alabora olmasına neden olur.

Eğer paslanmaz tel direk hizasını geçerse, Cenova yelken adını alır. Teknede kullanılan tekniklerin gelişmesinden sonra çoğu yelkenlide Cenova yelken kullanımı başlamıştır.

Diğer yazılarımıza da göz atın: Tekne Turunda Rota Nasıl Oluşturulur?